15.01.2022
Dzikie i nielegalne wysypiska odpadów to problem, z którym miasta i gminy walczą od lat. Składowiska odpadów zanieczyszczają środowisko.
Dzikie wysypiska to nielegalne miejsca składowania odpadów. Odpady w takich miejscach nie są zabezpieczone, powodują często skażenie gleby i wody. Są siedliskiem wielu bakterii chorobotwórczych, a także groźnych grzybów. Ponadto zapewniają idealne warunki dla rozwoju much, komarów i szczurów, a zalegające tam odpady są nierzadko źródłem nieprzyjemnych zapachów.
Dzikie wysypiska odpadów to większy problem niż może się wydawać
Pomimo, że obowiązująca ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach nakłada na właścicieli nieruchomości oraz zarządców terenu obowiązek dbania o czystość i porządek na terenie nieruchomości, to proceder nieustannie powstających nowych wysypisk śmieci istnieje nadal i stanowi poważny problem.
Na takich wysypiskach znajdują się najczęściej odpady, które nie powinny być wrzucane do kosza na odpady komunalne. Takie jak akumulatory, zużyte baterie, części samochodowe, opony, kable czy stare meble. Wszelakie odpady tego typu powinny być przekazywane odpowiednim firmom zajmującym się ich utylizacją. Tak jak np. przeterminowane leki, muszą one być składowane w odpowiednich miejscach. Konkretnie na wysypiskach do tego przystosowanych, gdzie część z nich podda się recyklingowi, zapewniając dodatkowo bezpieczeństwo człowiekowi jak i środowisku.
Legalne wysypiska śmieci są od podłoża oddzielone warstwą żużlu oraz kilkoma warstwami wytrzymałej folii. Bez takich zabezpieczeń zanieczyszczenia i niebezpieczne substancje dostają się bezpośrednio do gleby. Tego typu ciężkie zanieczyszczenia to ogromny cios dla środowiska jak i ekosystemu. Dzikie wysypiska mogą również prowadzić do o wiele większych problemów, o których osoby zostawiające odpady mogą nie pomyśleć. Powstające na dzikim wysypisku gazy, między innymi siarkowodór i metan, doprowadzić mogą do samozapłonu odpadów, a tym samym pożaru lasu; uwalniane podczas spalania trujące gazy dostają się do gleby, wody czy powietrza. Dodatkowo odpady pozostawione bez recyklingu mogą rozkładać się przez długie lata przez co będą one zalegać i zanieczyszczać środowisko.
Dlaczego warto wybrać legalne składowanie odpadów ze specjalistyczną firmą?
Legalnie działające firmy, pobierające opłaty za wywóz takich odpadów, zajmujące się składowaniem odpadów, z roku na rok muszą spełniać coraz więcej wymogów formalno-prawnych. Zobligowane są do przestrzegania
restrykcyjnych norm regulowanych prawem krajowym i europejskim oraz płacenia wysokich podatków. To powoduje spadek liczby legalnych składowisk i nie przyczynia się do rozwiązania problemu dzikich wysypisk. To także wygoda, wystarczy zadzwonić lub wypełnić
formularz na stronie internetowej, aby
kontener na odpady pojawił się w wybranym miejscu. Wystarczy go załadować i zgłosić telefonicznie odbiór takiego kontenera. Dzięki temu oszczędzimy sobie czas, stres, oraz pieniądze, ponieważ za nielegalne składowanie odpadów grożą wysokie kary, o których osoby wyrzucające tego typu odpady do lasów nie myślą.
Jakie niebezpieczeństwo dzikie wysypiska stanowią dla zwierząt i ekosystemu?
- Zwierzęta z lasów traktują napotkane odpady jako pożywienie. Szczególnie niebezpieczne są zjadane przez nich kawałki plastikowej folii, które powodują zaburzenia przewodu pokarmowego, często kończące się śmiercią zwierzęcia,
- dla ptaków niebezpieczne są kawałki sznurków z tworzyw sztucznych, które wykorzystywane są jako budulec gniazd. Nitki tworzące sznurek wpijają się mocno w skórę piskląt i często blokują dopływ krwi do kończyn, co powoduje zakażenia oraz często kończy się okaleczeniem lub śmiercią młodych.
Jeśli nielegalne wysypisko śmieci znajduje się na terenie miejskim i nie można znaleźć podmiotu odpowiedzialnego za jego powstanie, musi ono zostać
usunięte na zlecenie i koszt ZUK. Od niedawna obowiązuje przepis, dzięki któremu ZUK może pokryć koszty likwidacji dzikich wysypisk z opłat za wywóz śmieci pobieranych od swoich mieszkańców – więc płacimy za to wszyscy.
Natomiast jeśli wysypisko znajduje się na terenie prywatnym, nakaz usunięcia odpadów otrzymuje właściciel lub zarządca terenu, zaś egzekucją obowiązku jego usunięcia zajmuje się Straż Miejska lub policja.
Za „wyrzucanie” w niedozwolonych miejscach odpadów grożą kary grzywny, a obowiązek usunięcia śmieci spoczywa na właścicielu nieruchomości na której takie wysypisko powstało. Kto powoduje zanieczyszczenie środowiska ponosi koszty usunięcia skutków tego zanieczyszczenia (art. 7, ust. 1 ustawy Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2019 r., poz. 1396 t.j.)).
Jakie są kary za nielegalne wysypiska śmieci?
Jeżeli składowanie odpadów może zagrozić życiu lub zdrowiu wielu osób lub spowodować zniszczenie w świecie roślinnym lub zwierzęcym w znacznych rozmiarach, jest ono wówczas przestępstwem. Art. 183 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (Dz.U. nr 88, poz.553 z późn.zm.) przewiduje dla sprawcy takiego czynu, w przypadku działania nieumyślnego,
karę grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do 2 lat; dla sprawcy umyślnego: karę od 3 miesięcy do 5 lat pozbawienia wolności. Karze od 3 miesięcy do 5 lat pozbawienia wolności podlega również ten, kto wbrew obowiązkowi, dopuszcza do popełnienia tego umyślnego przestępstwa.
Jak wielkim problemem są dzikie wysypiska śmieci?
711 nielegalnych wysypisk odpadów – tyle wysypisk od początku roku 2021 do sierpnia ujawnili strażnicy miejscy w Poznaniu. To o ponad 200 wysypisk więcej, aniżeli było ich w analogicznych okresach 2020 i 2019 roku. Najwięcej porzuconych odpadów znajduje się na terenach miejskich. W tym roku zapowiada się niechlubny “śmieciowy” rekord w Poznaniu – tylko do końca sierpnia strażnicy ujawnili
711 dzikich wysypisk odpadów. W poprzednich latach tyle wysypisk strażnicy ujawniali w ciągu całego roku. W tym roku z nieruchomości miejskich, na zlecenie Wydziału Gospodarowania Nieruchomościami (WGN UMP), usunięto 125 ton odpadów komunalnych, 13 ton mebli i 5 ton gruzu.
Co zrobić gdy zauważy się dzikie wysypiska śmieci?
W pierwszej kolejności
zgłaszamy dzikie wysypisko do gminy lub urzędu miasta, któremu podlega dany teren. W każdej jednostce terytorialnej są wyznaczone odpowiednie organy, jak np. Zarząd Dróg Miejskich czy Zarząd Zieleni, które mają obowiązek zająć się zgłoszeniem. Przy zgłaszaniu dobrze jest, gdy dokładnie uda nam się podać miejsce, w którym znaleźliśmy śmieci. Aby pomóc je zlokalizować urzędnikom, możemy zrobić zdjęcie i podesłać je razem ze zgłoszeniem. Gdy wysypisko śmieci zlokalizujemy na terenie lasów państwowych, można je zgłosić do leśniczego, który opiekuje się danym obszarem.
Miejskie aplikacje w walce z nielegalnymi wysypiskami śmieci
Aplikacje również są po stronie tych, którym zależy na ochronie środowiska.
Największe miasta w Polsce mają już swoje spersonalizowane aplikacje, dzięki którym możemy na mapce zaznaczyć miejsce i wysłać zgłoszenie (dotyczy nie tylko śmieci, ale różnego rodzaju inne sytuacje, które stwarzają problem w funkcjonowaniu miasta). W Warszawie jest to 19115, w Krakowie Kraków.pl, we Wrocławiu - Mobilny Asystent Mieszkańca, w Poznaniu - Smart City Poznań, a w Gdyni - Gdynia.pl. Koniecznie sprawdźcie w sklepach AppStore lub Sklepie Play czy wasze miasta mają swoje aplikacje. Inną aplikacją, która służy zgłaszaniu nielegalnych wysypisk śmieci jest Localspot. W niej możemy zgłosić dzikie wysypiska, które są na łonie natury poza miastami lub w sytuacjach, gdy dane miasto nie ma swojej własnej aplikacji.
Tutaj niestety jest haczyk - dana gmina musi działać we współpracy z aplikacją, aby przyjąć zgłoszenie. Jednak jest ona już na tyle popularna, że - miejmy nadzieję - niedługo będzie ogólnodostępna w coraz większej części naszego kraju.
Podsumowując, każde dzikie wysypisko śmieci to ogromny problem dla społeczeństwa jak i pod względem ochrony środowiska. Znajdują się na nich często odpady niebezpieczne, które ciężko zutylizować, czy wykorzystać ponownie. Są one kuszącą alternatywą dla tych chcących zaoszczędzić na utylizacji odpadów, jednak wiążą się z nimi ogromne kary pieniężne, a nawet więzienie. Pozostawianie odpadów w miejscach nie przystosowanych do tego często powoduje przedostawanie się toksycznych substancji do gleby jak i atmosfery. Dzikie wysypiska śmieci to zjawiska, które powinny być tępione i zgłaszane odpowiednim organom. Stanowią one zagrożenie dla społeczeństwa jak i ekosystemu. Wszelakie odpady nie nadające się do wyrzucenia do kosza na odpady komunalne powinno się przekazywać firmom przystosowanym do przewożenia jak i utylizacji takich odpadów w sposób zgodny z prawem jak i w taki, aby chronić środowisko.
